REVIEW ỐNG KÍNH SONY FE 12-24 F4 G

TÊN VÀ HÌNH ẢNH ỐNG KÍNH

SONY FE 12-24mm F4 G (SEL1224G) là ống kính zoom Full Frame ngàm E (FE) rộng nhất ở thời điểm hiện tại của Sony cho dòng máy A7 và A9 (A9, A7/r 1,2,3…) . Dải tiêu cự từ 12-24mm cực kỳ hiệu quả cho nhiếp ảnh phong cảnh biển ở 12-16mm và ao hồ ở 20-24mm. Đây là lens duy nhất trong số những lens zoom siêu rộng trên thị trường mà có thể mod (chế lại) để dùng hệ thống filter 100mm, trong khi các lens cùng dải tiêu cự như Nikon 14-24mm, Canon 11-24mm, Tamrom/Pentax 15-30mm và Sigma 12-24mm phải bắt buộc phải dùng filter 150mm trở lên khi cần để cân sáng trong ảnh chụp phong cảnh. Lens 12-24mm chủ động về sự tiện lợi. Nếu bạn muốn một lens duy nhất cho toàn bộ phong cảnh biển và ao hồ ở Việt Nam thì đây là lựa chọn tốt nhất.

THÔNG SỐ CẦN BIẾT
Kích cỡ filter: không ren cho filter tròn, Filter 100mm nếu mod.
Lấy nét gần nhất: 0.28mm.
Trọng lượng: 565g.
Giá niêm yết (MSRP): 41.99 triệu

Sony FE 12-24mm f4 G

VỀ SUNSTAR

Trong tất cả các tính chất của ống kính thì sunstar (tia xẹt) là yếu tố khó đạt được nhất do nhiều lý do khác nhau. Một số nhà thiết kế (NTK) ống kính gặp nhiều khó khăn để đạt được sunstar đẹp do có rất nhiều yếu tố khác phải được cân đối, ưu tiên hay bị giới hạn. Như ưu tiên độ nét, độ viền tím, độ méo hay giới hạn kích cỡ, trọng lượng … Một số NTK khác thì không hiểu được tính độc đáo của sunstar trong nhiếp ảnh và có khi vô tình tạo ra được sunstar đẹp xuất sắc cho 1 phiên bản, rồi thiết kế ống kính mới hơn lại có sunstar không đẹp bằng.

Chất lượng của sunstar đẹp bao gồm số tia, hình dáng sunstar, flare nằm trong hình dạng của sunstar và khẩu F để tạo ra sunstar. Số tia của sunstar về căn bản là do số lá khẩu tạo thành như số lá khẩu chẵn tạo ra số tia bằng số lá khẩu và số lá khẩu lẻ tạo ra số tia gấp đôi. Tuy nhiên số cánh của sunstar cũng có thể được gia tăng ở một số thiết kế lens siêu rộng.

SUNSTAR KHÁ ĐẸP VÀ CHẤT LƯỢNG CAO

Lens SONY FE 12-24mm F4 G có 7 lá khẩu tạo ra sunstar 14 cánh. Tia 14 cánh đa năng vì nó đẹp khi thể hiện phân nữa (7 cánh như trong ảnh dưới) và cả khi thể hiện đủ hình tia (14 cánh như ảnh dưới tiếp theo). Đầu tia hình cánh quạt nên không sắc bén như sunstar của Sony 24-70mm f2.8 GM và Sony 16-35mm f2.8 GM. Nhưng bù lại chất lượng sunstar của 12-24mm sạch hơn vì không bị những đốm flare (lóe sáng) xuất hiện trong khu vực tia của sunstar, nên không cần phải xử lý ở khâu hậu kỳ. Đây có lẽ là sunstar đủ đẹp và chất lượng sạch nhất của Sony ở thời điểm hiện tại.

TIA SÁNG CUỐI MÙA (Last of Season) 61s f/14 ISO100 WB 6600K. Sony a7r2 + Lens Sony FE 12-24mm f4 G. Mâm xôi, Mù Cang Chải.

Sunstar nguyên hình 14 cánh của Sony FE 12-24mm f4 G ở f11.

VỀ ĐỘ NÉT

Ống kính nét nhất khi được lấy nét chính xác, như lấy nét với MF dùng EVF và peaking. Lý do ảnh không nét thường gặp nhất là do lỗi lấy nét sai, hoặc do trường ảnh (DOF) không đủ cho vùng cần nét. Kế đến, độ nét nhất của một ống kính cũng khác nhau ở từng khẩu độ f. Phần lớn lens có độ nét nhất ở f/5.6 và f8. Càng xa 2 khẩu f này thì độ nét càng giảm, và giảm nhất khi được mở lớn hoặc khép nhỏ tối đa. Trong phong cảnh, mình thường chụp ở f/11 để đáp ứng đủ trường ảnh ở vùng cạnh và góc và củng không quá xa với khẩu nét nhất của lens. Khi chụp sunstar thì mình dùng f/16 cho hầu hết các lens ngoại trừ lens Voigtlander và tuyệt đối tránh dùng f22 để không bị giảm chất lượng ảnh quá nhiều do nhiễu xạ.

LENS CÓ ĐỘ NÉT XUẤT SẮC

Lens Sony FE 12-24mm f4 G là lens thuộc dòng G, nhưng theo thực tế trải nghiệm gần 1 năm nay thì mình nhận thấy lens có độ nét và các tính chất quang học khác xuất sắc như một lens cao cấp GM. Để làm ra một lens zoom siêu rộng với chất lượng cao là một điều rất khó và Sony đã làm được điều đó với lens 12-24mm f4 G này.
Mời bạn xem độ nét ở mức phóng đại 100% pixel ở vùng lấy nét theo cách lấy nét tối ưu (4) và vùng ngoài vùng lấy nét trung cảnh (1,3) và hậu cảnh (2).

[caption id="attachment_5549" align="aligncenter" width="960"] Chi tiết độ nét ống kính Sony FE 12-24 f4 G.

*** Click vào ảnh để xem ảnh lớn và rõ nét pixel.

Chi tiết độ nét ống kính Sony FE 12-24mm f4 G ở các vùng.

ĐIỂM NHẤN HOÀNG HÔN (Accent Point) 121s f11 ISO 100 WB 7150K. Sony a7r3 + Lens Sony FE 12-24mm f4 G @13mm. Hang Rái, Ninh Thuận.

SO SÁNH VỚI LENS TƯƠNG TỰ TỪ SIGMA, CANON VÀ NIKON

Khi so sánh để tham khảo lens của hãng này với hãng khác thì phải so sánh với dữ liệu trung bình của nhiều lens (ví dụ như 10 lens) thì mới chuẩn xác. Một điều mà nhiều bạn chưa biết là ở bất cứ hãng sản xuất lens nào, không bao giờ có 10 lens chất lượng bằng nhau, bao gồm cả Zeiss, Leica, Canon, Nikon hay Sony … Lý do đơn giản là vì trong sản xuất mỗi công đoạn, mỗi bộ phận điều có sai số, và những sai số của mỗi thấu kính, khung giữ thấu kính cộng lại tạo ra 1 sai số lớn hơn, nên kết quả là không có lens nào nét giống lens nào ở các vùng trong một khung ảnh. Một nơi duy nhất có thể test bằng máy quang học (Optical Bench Test) với 10 lens cùng lúc từ Sony, Nikon và Canon là LensRentals, một công ty cho thuê thiết bị máy ảnh hàng đầu của Mỹ.

THEO THỨ TỰ TỪ TRÁI QUA PHẢI
Sigma Art 12-24mm f4.
Canon 11-24mm f4L USM.
Sony FE 12-24mm f4.
Nikon 14-24mm f2.8 ED.

Dữ liệu lấy trung bình của 10 ống kính của Sigma, 10 ống kính của Canon, 10 ống kính của Sony và 10 ống kính của Nikon tổng cộng là 40 ống kính. Đường càng cao càng nét, cạnh có dữ liệu gôm lại và cao là khu vực trung tâm của ảnh, cạnh có dữ liệu tỏa rộng ra và thấp hơn là ngoài rìa, cạnh ngoài, góc của ảnh.

Vạch xanh ngang là mức độ nét của Sony để bạn dễ dàng so sánh. Lưu ý Canon là ở 11mm và Nikon là ở 14mm để bạn tham khảo

SO SÁNH ĐỘ NÉT – SIGMA 12 > CANON 11> SONY 12> NIKON 14 (LENSRENTALS) Ở khu vực trung tâm thì Canon nét nhất, kế đên là Sony, Sigma và Nikon. Ở vùng ngoài rìa thì Sony nét nhất, rồi đến Sigma, Canon và Nikon.Nhìn chung Sony tương đương với Canon, một lens to (dùng filter GND size 180m), nặng và đắt tiền hơn Sony. Hai lens này có độ nét cao hơn Sigma Art và Nikon 14-24mm (so với 14mm vì hạn chế của lens). Tuy nhiên sự khác biệt ở thực tế sẽ rất nhỏ. SO SÁNH ĐỘ NÉT Ở 24MM – SIGMA > CANON > SONY > NIKON (LENSRENTALS) Ở khu vực trung tâm thì Sony và Canon tương đương với nhau, cả 2 nét hơn Sigma và Nikon. Ở vùng ngoài rìa thì Sony, Canon và Sigma tương đương với nhau, cả 3 hơn Nikon. Tuy nhiên sự khác biệt ở thực tế cũng sẽ rất nhỏ. So sánh 4 lens Sigma, Canon, Sony và Nikon.

Tham khảo thêm ở nguồn source: LensRentals.com

SONY VÀ CANON TƯƠNG ĐƯƠNG VỚI NHAU, HƠN SIGMA VÀ NIKON

Nhưng sự khác biệt này nhỏ, cộng thêm sai số trong sản xuất thì ở thực tế có thể nói là cả 3 lens Sony, Canon và Sigma có độ nét (sharpness) tương đương với nhau ở mức độ phân giải của sensor hiện tại. Trong tương lai, khi sensor có độ phân giải cao hơn như 70mp trở lên, thì sự khác biệt của các lens sẽ trở nên rõ rệt hơn. Ngoài độ nét thì sunstar của Canon đẹp hơn sunstar của Sony (10 vs 8). Các phương diện khác thì Sony có nhiều lợi thế hơn như gọn nhẹ (565gr vs 1,180gr), có thể mod để dùng filter gnd 100 nhỏ và nhẹ hơn (vs 180m) và rẽ hơn (38 triệu mod vs 55 triệu).

SÓNG VUI CÙNG ĐÁ (Playing Waves) 0.8s f/14 ISO 50 WB 5850K. Sony a7r3 + Sony FE 12-24mm f4 G @20mm. Bãi đá cạnh Bà Khòm, Cổ Thạch, Bình Thuận.

VỀ DISTORTION-ĐỘ MÉO

Distortion (độ méo) là hiện tượng những chi tiết ngoài thực tể là thẳng nhưng qua lens bị thể hiện cong vào, cong ra hay cong quẹo đa dạng. Khác với độ distortion độ nghiêng của những đường thẳng hội tụ về một hướng là hiện tượng phối cảnh (perspective) thường thấy ở tiêu cự rộng, đây không phải là distortion, vì những đường thẳng vẫn thẳng, chỉ là nó  (hội tụ) vào một điểm ở vô cực.

Lens zoom có độ phức tạp quang học hơn lens fix rất nhiều, nên lens zoom phải đối đầu với nhiều chọn lựa ưu tiên và giới hạn trong thiết kế. Dải tiêu cự 12-24mm chủ yếu dành cho phong cảnh biển (và ao hồ), nên distortion là một yếu tố quan trọng để thể hiện đường chân trời thẳng từ trái sang phải. Nếu bạn cần một lens gần như không méo để chụp kiến trúc thì lens fix và hoặc lens có thêm chức năng shift để chỉnh độ đổ phối cảnh (perspective) của tòa nhà.

VẠT SÓNG TRỜI YÊN (Strays of Waves) 1s f/8 ISO 100 WB 4850K. Sony a7r3 + Lens Sony FE 12-24mm f4 G @ 15mm. Phú Yên.

DISTORTION CỦA SONY TỐT NHẤT Ở 12-14MM TRONG 4 LENS

Distortion của lens zoom thường được đo ở 2 đầu tiêu cự ngắn nhất và dài nhất vì đó là hai nơi thường có distortion nhiều nhất. Ở khoảng tiêu cự giữa thường có distortion ít hơn và gần hơn với 0 nên ít phải quan tâm hơn.

So sánh với các lens với dải tiêu cự tương đương trên thị trường thì lens Sony FE 12-24mm f4 G này có distortion ở mức trung bình và tốt hơn so với các lens cùng loại từ Sigma, Canon và Nikon. Mời bạn xem bản so sánh bên dưới với dữ liệu distortion của c OpticalLimits.com.

Ở 12MM SONY ÍT DISTORTION NHẤT

Tuy Canon có distortion cao hơn, nhưng là số đo của 11mm, ở 12mm Canon sẽ có distortion thấp hơn, và sẽ đến gần với Sony hơn. Sigma Art là lens mới ra, là phiên bản 12-24mm thứ 3 và tốt nhất của Sigma, nhưng distortion lại cao nhất nên đứng cuối. 12mm là tiêu cự ứng dụng để chụp các góc biển ở Việt Nam tốt nhất vì nó giúp khai thác được các cảnh nhỏ một cách hiệu quả và hiệu ứng hút 3D rất đẹp. Đây là tiêu cự chụp biển quan trọng nhất đối với mình, bạn có thể tham khảo góc 12 ở đây, đây và đây.

Ở 14MM SONY ÍT DISTORTION NHẤT

Sau 12mm thì 14-16mm là dải tiêu cự phổ biến để chụp biển cũng rất hiệu quả. Ở mức dưới 1.5% thì distortion là rất tốt và ít thấy ở thực tế. Canon kém hơn Sony một ít và cả 2 hơn Sigma và Nikon với số liệu distortion cao gần gấp đôi (Sigma) và hơn gấp đôi (Nikon).

Ở 24MM SIGMA, CANON VÀ NIKON TỐT HƠN

Trong dải tiêu cự từ 12mm đến 24mm thì 24 là tiêu cự ít được dùng nhất, vì tiêu cự này thường chỉ hiệu quả để chụp ao hồ, và vì cảnh ao hồ ở Việt Nam ít góc đẹp so với biển hơn, nên với lens siêu rộng này, tầm quan trọng của tiêu cự 24mm cũng ít nhất. Cho thể loại khác thì bạn đã có 24-70 hay 24-105. Ở 24mm này thì Sigma, Canon và Nikon có distortion gần như 0 và Sony là 1.86 pincushion (cong ngược ra ngoài). Mức độ này dưới 2.0 và cũng dể chỉnh ở hậu kỳ.

VÌ SAO KHÔNG TEST TỪ 15-20MM?

Lens zoom thường không có nhiều distortion ở khúc giữa như ở 2 đầu, hoặc ở đầu tiêu cự rộng nhất, nên thường không phải là vấn đề đáng quan tâm trong các bài test. Distortion trong dải giữa này thường là ít hơn 1.5% và nhiều khi ít hơn 1% nên không hiện rõ và ảnh hưởng lắm ở nhiếp ảnh thực tế. Trong bài ảnh Phú Yên 15mm, ảnh Bàn thạch Hang Rái 15mm, Bãi đá Hang Rái 13mm và Cổ Thạch 20mm đều không cần xử lý distortion vì đường chân trời đã thẳng sẵn ở những tiêu cự này.

So sánh độ méo của Sony FE 12-24mm f4 G với lens cùng dải tiêu cự từ Sigma, Canon và Nikon.

Tham khảo thêm ở nguồn source: OpticalLimits.com

QUANG SAI CHROMATIC ABERRATION RẤT TỐT

Chromatic Aberration (CA) là quang sai, là lỗi quang học của ống kính được thể hiện bằng lỗi viền tím viền xanh thường gặp ở các chi tiết ngược sáng (ví dụ hàng cây trên đỉnh núi ngược sáng trong hình dưới). CA của Sony FE 12-24mm f4 G rất ít nên đạt ở mức xuất sắc, ngay cả khi lens không cần xử lý CA ở hậu kỳ. Bên dưới là CA trước và sau khi xử lý, bạn sẽ thấy lens rất ít CA nên sau khi xử lý cũng không thấy khác biệt nhiều.

Quang sai Chromatic Aberration của Sony FE 12-24mm f4 G rất ít nên rất tốt.

LIGHT FALL-OFF ĐỘ TỐI GÓC DẦN

Light fall-off (hay vignetting) là hiện tượng tối dần ra hướng ngoài đến 4 góc thường thấy nhiều ở các lens siêu rộng. Đây là vấn đề tự nhiên của vật lý ống kính. Lens càng có kích cỡ càng nhỏ thì càng bị nhiều light fall-off và lens có tiêu cự càng rộng càng nhiều light fall-off. Sony 12-24mm là lens siêu rộng và cỡ vừa nên độ light fall-off không quá nhiều. Ở mức tiêu chuẩn độ phơi sáng tối ưu (histogram của file raw chạm phải), f11 và vùng mặt trời nằm trong khung ảnh, thì light fall-off chỉ tầm 1.5 stop, khi mặt trời bị che hay đã khuất đi thì còn tầm 1 stop (như ở ảnh Đen Trắng bên dưới). Với Dynamic Range của Sony có DR 14-15 stop thì việc nâng sáng ở 4 góc đến 1.5 stop là không thành vấn đề, và ảnh hưởng rất ít (không đáng kể) đến chất lượng ảnh như các ảnh trong bài và cả mục ảnh Sony 12-24mm trong website này.

Ảnh gốc đổi qua Đen Trắng để dể xem Light Fall-off (độ mất sáng ra 4 góc).

KẾT LUẬN

Lens Sony FE 12-24mm f4 G là một lens zoom xuất sắc bật nhất về độ nét (chỉ có lens Canon 11-24mm f4L là tương đương), quang sai Chromatic Aberration (viền tím, viền xanh) rất ít nên không là vấn đề ở thực tế. Sunstar khá đẹp với 14 cánh quạt và chất lượng sunstar rất sạch không bị flare trong vùng. Distortion ở khúc tiêu cự thông dụng cho cảnh biển (12-16mm) thì đã dẫn đầu bảng từ 12-14mm trên 3 lens tương tự từ Canon, Nikon và Sigma Art. Đây cũng là lens duy nhất trong 4 lens zoom siêu rộng mà có thể mod (modify hay chế lại) để dùng được hệ thống filter phong cảnh size 100m gọn nhẹ và ít chi phí hơn.

Nếu bạn cần một lens zoom siêu rộng từ 12-24mm thì đây là lựa chọn tốt nhất bất kể so sánh trong dòng Sony hay với DSLR như Canon, Nikon và Sigma. như phân tích với tham khảo nhiều nguồn uy tín ở trên.

Bình luận

Bình luận